Sylwetki lotników w polskiej prasie międzywojennej
Abstrakt
Dla uczczenia setnej rocznicy lotnictwa polskiego przedstawiono sylwetki lotników wybrane na podstawie przeglądu prasy fachowej okresu międzywojennego. W celu poznawczym sporządzono portret zbiorowy przedstawicieli lotnictwa tego okresu oraz opracowano bibliografię przedmiotową jako źródło informacji biograficznych. Wyróżnione cechy wspólne przedstawicieli grupy ułatwiły odpowiedzi na pytania: kim byli polscy lotnicy okresu zaborów, jak radzili sobie z organizacją lotnictwa w niepodległej Polsce, w okresie niedoskonałości technicznej samolotów; jakie mieli postawy wobec konieczności udziału w wojnach.
Bibliografia
[KF]. Adam Haber-Włyński. (Wspomnienie pośmiertne). Lot 1921, nr 1, s. 38-38.
[Nekrolog]. Lot Polski 1931, r. 9, nr 24, s. 18.
[Nekrolog]. Skrzydlata Polska 1931, nr 2/3, s. 22.
Skrzydlata Polska. Lot Polski 1933, r. 11, nr 7, s. 21–22.
ADAMOWICZ R. Cel, organizacja i forma pracy komisji lotnictwa sportowego. Skrzydlata Polska 1931, nr 2–3, s. 31–33.
Aeroklub Lwowski. Ci, co odeszli. Śp. Adam Nowotny. Skrzydlata Polska 1934, nr 11, s. 403.
BARTEL, R., CHOJNACKI, J., KRÓLIKIEWICZ, T., KUROWSKI, A. Z historii polskiego lotnictwa wojskowego 1918–1939. Warszawa: MON, 1978.
BOGOŁĘBSKA, B. Wartości i uczucia we współczesnych polskich reportażach. Acta Universitatis Lodzensis. Folia Litteraria Rossica 2008, r. 5, s. 245–246. ISSN 1427-9681.
BONDARYK, P. Historia lotnictwa w Polsce. Warszawa: Carta Blanca, 2011. ISBN 978-83-7705-047-7.
Budowa lotniska na Okęciu. Lot Polski 1926, r. 4, nr 12, s. 9–12.
CHWALBA, A. Samobójstwo Europy. Wielka wojna 1914–1918. Warszawa: Wydaw. Literackie, 2014. ISBN 97-8830-805-303-4.
Ci co odeszli: Jerzy Szrajer. Skrzydlata Polska 1936, nr 12, s. 363.
Ci, co odeszli …Przegląd Lotniczy 1935, r. 8, nr 7, s. 308.
Ci, co odeszli. Michał Glatman. Skrzydlata Polska 1936, nr 9, s. 268.
Ci, co odeszli. Stanisław Nowkuński. Skrzydlata Polska 1936, nr 9, s. 268.
Ci, co odeszli. Śp. mjr. pil. Aleksander Łaguna. Śp. Inżynier Kazimierz Baliński. Przegląd Lotniczy 1934, r. 7, nr 10, s. 466.
Ci, co odeszli…Przegląd Lotniczy 1935, r. 8, nr 10, s. 447.
Ci, co odeszli…Przegląd Lotniczy 1935, r. 8, nr 4, s. 173.
Cieniom pułkownika dyplomowanego pilota Stanisława Jasińskiego. Przegląd Lotniczy 1932, r. 5, nr 7/8, s. 320–322.
CISEK, J. Kosciuszko, We are here! : American pilots of the Kosciuszko Squadron in defense of Poland, 1919–1921 [online]. London: Jefferson, N.C.: McFarland, 2002. [Dostęp 12.11.2017]. Do-stępny w: https://books.google.pl/books?id=vNolDwAAQBAJ&printsec=frontcover&hl=pl#v=onepage&q&f=false .
CYBULSKI, T. Czesław Tański. Lot Polski 1930, r. 8, nr 2, s. 7.
DĄBROWSKA, J. Czynnik ludzki w lotnictwie. Prace Instytutu Lotnictwa 2011, r. 12, 221, s. 66–70. ISSN 0509-6669.
DEMIDOWICZ, T. (red.) Sesja popularnonaukowa „Czesław Tański – pionier polskiego lotnictwa”: Janów Podlaski, 13–14 VI 2003 r. [Sprawozd.] Rocznik Naukowy - Akademia Wychowania Fizycz-nego Józefa Piłsudskiego w Warszawie 2003, r. 10, s. 301-304.
E.M. W hołdzie naszym rodakom. Przegląd Lotniczy 1934, r. 7, nr 7, s. 294–295.
G. Rola kobiet w lotnictwie. Lot Polski 1931, r. 9, nr 22–23, s. 4–5.
GLASS, A. Drzewiecki Stefan 1844-1938. Wynalazca, pionier konstrukcji okrętów podwodnych i sa-molotów. W: Piłatowicz, J. (red.). Inżynierowie polscy XIX i XX wieku, 100 najwybitniejszych polskich twórców techniki. T.7 [online]. Warszawa: Polskie Towarzystwo Historii Techniki, 2001, s. 62-64 [Do-stęp 21.02.2017]. Dostępny w: http://bc.pollub.pl/dlibra/doccontent?id=240.
GLASS, A. RWD. W: Piłatowicz, J. (red.). Inżynierowie polscy XIX i XX wieku, 100 najwybitniejszych polskich twórców techniki. T.7 [online]. Warszawa: Polskie Towarzystwo Historii Techniki, 2001, s. 213-216. [Dostęp 21.02.2017]. ISBN 83-87992-15-1. Dostępny w: http://bc.pollub.pl/dlibra/doccontent?id=240.
GOCEL, L. Próby lotnictwa w Polsce za Władysława IV. Lot Polski 1928, r. 6, nr 5, s. 518–520.
GOGOŁEK, W. Słownik biograficzny techników polskich. Jubileuszowe wydanie specjalne. Warsza-wa: SIGMA-NOT, 2015. ISBN 83-8500-137-8.
GRZĘDZIŃSKI, J. Stefan Drzewiecki wynalazca, konstruktor. Lot 1921, nr 1-2, s. 2–6.
I Zjazd Polskiej Prasy Lotniczej. Lot Polski 1926, r. 4, nr 1, s. 14–15.
J.R. Warszawa – Tokio – Warszawa. Lot Polski 1926, r. 4,, nr 10, s. 16.
J.Rz. [Recenzja] Nocny lot / ST. EXUPERY, A. Warszawa: Gebethner i Wolff, 1933. Skrzydlata Pol-ska 1934, nr 3, s. 84.
JANUSZEWSKI, S. Tajne wynalazki lotnicze Polaków. Rosja 1870–1917. Wrocław: Oficyna Wydaw-nicza Politechniki Wrocławskiej, 1998. ISBN 83-7085-328-5.
JASIUK, J. Malarz, który chciał latać. Przegląd Techniczny 2000, nr 11, s. 16. ISSN 0137-8783.
JUNGOWSKI, E. O pionierach polskiej myśli lotniczej. Warszawa: Wydawnictwa Naukowo–Techniczne, 1967.
KĄCZKOWSKI, Cz.J. Jerzy Rzewnicki. Skrzydlata Polska 1936, nr 12, s. 342–343.
KĄCZKOWSKI, Cz.J. Nasi czołowi piloci sportowi. Skrzydlata Polska 1933, nr 1, s. 19–22.
KMIECIK, T. Polskie lotnictwo wojskowe w okresie międzywojennym. Słupskie Studia Historyczne 2009, r. 15, s. 203–211. ISSN 1641–9650.
KONIECZNY, J.R. Mała encyklopedia lotników polskich. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1983. ISBN 832-06-0337-4.
KOZAK, Z. Pierwsi lotnicy Polski niepodległej. Rocznik Przemyski 2008, r. 44, nr 1, s. 214–222. ISSN 0137-4168.
KOZŁOWSKI, R. Działalność wychowawcza w polskim lotnictwie wojskowym w latach 1918–1939. Warszawa: Wydział Dziennikarstwa i Nauk Politycznych UW, 1993. (Rozprawa doktorska na pra-wach rękopisu).
Kpt. Skarżyński – Lot przez Atlantyk: wystawa [online]. [Dostęp 28.12.2018]. Dostępny w: https://www.youtube.com/watch?v=0ImY49NhqaM.
Kronika ogólna. Skrzydlata Polska 1937, nr 11, s. 277.
KRUK, M. Ku pamięci majora. Lot Polski 1932, r. 10, nr 7, s. 1.
KRUK, M. W dniu chwały i żałoby. Lot Polski 1932, r. 10, nr 7, s. 3.
KRZYŻANOWSKI, B. Wspomnienie o por. Stanisławie Latwisie. Skrzydlata Polska 1936, nr 6, s. 168.
KWIECIŃSKI, B. Franciszek Żwirko i Stanisław Wigura. Skrzydlata Polska 1932, nr 9, s. 199-200.
LASKOWSKA, I. O „Księdze ku czci poległych lotników”. [Recenzja] Ku czci poległych lotników: księga pamiątkowa / M. ROMEYKO (red.). Warszawa, 1933. Skrzydlata Polska 1934, nr 3, s. 86.
LASKOWSKI, F. Geneza „morale” lotnika. Przegląd Lotniczy 1934, r. 7, nr 6, s. 275–277.
Lot
(1–3)
(1–4)
(1–2)
Lot i Obrona Przeciwlotniczo-Gazowa Polski
–1935 (1–26)
(1–12)
(8–9)
(1–5)
Lot Polski
(6–15)
(1–11)
(1–12)
(3–12)
(1–24)
(1–12)
Lotnictwo a kobiety. Lot Polski 1931, r. 9, nr 24, s. 16
ŁAGUNA, A. Wspomnienie o Ludwiku Idzikowskim (1891–1929). Przegląd Lotniczy 1932, r. 5, s. 367–370.
M.C. Po wielkim locie pułkownika L. Rayskiego. Młody Lotnik 1925, r. 2, nr 13, s. 5–7.
MADEJSKI, W. Lotnictwo w pierwszych dniach obrony Lwowa. Przegląd Lotniczy 1938, nr 11, s. 1603–1628.
MASIERAK, L. Specjaliści od ziemi i nieba. Tygodnik Solidarność: czasopismo NSZZ Solidarność 2017, nr 46, s. 48–51. ISSN 0208-8045.
MĄCZYŃSKI, C. Boje Lwowskie. Oswobodzenie Lwowa (1–24 listopada 1918 roku) [online]. War-szawa: Wydawnictwo Rzeczpospolita, 1921. [Dostęp 11.11.2017]. Dostępny w: https://www.sbc.org.pl/dlibra/publication/13434/edition/12090/content?ref=desc.
MEISSNER, J. Siła moralna pilota sportowego. Skrzydlata Polska 1936, nr 3–4, s. 93–96.
MIRSKI, J. Lot w przestrzeń. Lot Polski 1930, r. 8, nr 4, s. 4.
Młody Lotnik
–1930
N.J. Kobieta a lotnictwo. Lot Polski 1931, r. 9, nr 9, s. 6–7
NIESTRAWSKI, M. Wizerunek dowódców polskiego lotnictwa generałów Włodzimierza Zagórskiego i Ludomiła Rayskiego w polskiej historiografii. Studia z Dziejów Polskiej Historiografii Wojskowej 2013, r. 14, s. 67–85. ISSN 0137-5202.
NIESTRAWSKI, M. Wkład Wielkopolski w budowę wojsk lotniczych II Rzeczypospolitej w ocenie pu-blicystów „Przeglądu Lotniczego”. Studia z Dziejów Polskiej Historiografii Wojskowej [online] 2012, r. 13, s. 39–53. ISSN 0137–5202. [Dostęp 14.11.2017]. Dostępny w: https://repozytorium.amu.edu.pl/handle/10593/6295.
On les aura… Przegląd Lotniczy 1933, r. 6, nr 5–6, s. 206–207.
ORLIŃSKI, B. Moje wrażenia z lotu do Tokio. Lwów: Państwowe Wydawnictwo Książek Szkolnych, 1938.
ORŁOWSKI, B. Tytus Liwiusz Burattini (pol.). W: PIŁATOWICZ, J.(red.). Inżynierowie polscy XIX i XX wieku, 100 najwybitniejszych polskich twórców techniki. T.7 [online]. Warszawa: Polskie Towa-rzystwo Historii Techniki, 2001, s. 24–26. [Dostęp 21.02.2017]. ISBN 83-87992-15-1. Dostępny w: http://bc.pollub.pl/dlibra/doccontent?id=240.
OSIŃSKI, J. Od Młodego Lotnika do Skrzydlatej Polski – 10 lat wydawnictwa. Lot Polski 1933, r. 11, nr 10, s. 376.
Ostatni wywiad z kpt. Żwirką, 36 godzin przed tragedią cieszyńską. Gazeta Kielecka 1932, r. 63, nr 78, s. 2.
P.K. Śp. Michał Dzierżek. Skrzydlata Polska1936, nr 11, s. 321.
PESZKE, M. Review of English language historiography of the Polish Air Force'. Air Power History 2003, r. 50, nr 1, s. 46. ISSN 1044-016X.
PIĄTKOWSKI, Z.M. Lotnictwo cywilne w Polsce. Przegląd Lotniczy 1934, r. 7, nr 6, s. 248–261.
Pierwszy polski rekord światowy. Lot Polski 1926, r. 4, nr 5, s. 1–2.
Plon Lotu Okrężnego 1923 r. Lot Polski 1923, r. 1, nr 3, s. 2–4.
Po tragicznym zgonie śp. por. Żwirki i inż. Wigury. Uroczystości żałobne na pograniczu polsko-czechosłowackim. Kurjer Poznański 1932, r. 27, nr 417, s. 3.
POLESIŃSKI W. Do poległych lotników. Przegląd Lotniczy 1937, r. 10, nr 10, s. 1331–1333.
Polski Zespół challenge’owy. Skrzydlata Polska 1934, nr 8, s. 257–258.
Polskie Siły Powietrzne w II wojnie światowej [online]. [Dostęp 12.11.2017]. Dostępny w: http://www.polishairforce.pl/menuspl.html.
Pół mln kilometrów w powietrzu. Lot Polski 1931, r. 9, nr 3, s. 9.
Przegląd Lotniczy
(1)
(3)
(1,2,6)
(1–12)
(9,10,12)
–1935 (1–12)
(11)
–1938 (1–12)
PUTIATYCZ–SURYNOWA, J. Bohaterom cześć w dniu zadusznym. Lot Polski 1931, r. 9, nr 21, s. 1–2.
RAYSKI, L. Dalekie przeloty. Lot Polski 1926, r. 4, nr 5, s. 4–6.
ROMEYKO, M. W czternastą rocznicę lotnictwa polskiego. Przegląd Lotniczy 1932, r. 5, nr 11–12, s. 502–512.
ROMEYKO, M. Ze wspomnień wojennych lotnictwa polskiego. Lot Polski 1937, r. 12, nr 1, s. 2–5.
ROMEYKO, M. Ze wspomnień wojennych lotnictwa polskiego. Lot Polski 1937, nr 12, s. 2–5.
RUCHAŁA P. Powstanie i rozwój Aeroklubu Warszawskiego. Polska Technika Lotnicza. Materiały Historyczne [online]. 2012, r. 83, nr 8, s. 1–12. [Dostęp 22.01.2019]. Dostępny w: https://doczz.net/doc/455338/powstanie-i-rozw%C3%B3j-aeroklubu-warszawskiego.
RYCHTER, W. Skrzydlate wspomnienia. Warszawa: Wydaw Komunikacji i Łączności, 1980.
SCHWONEK, M. Improvising an Air Service: The Rise of Military Aviation in Poland, 1918–1920. War in History 2014, r. 21, nr 4, s. 518–537. ISSN 0968-3445.
SKARŻYŃSKI, S. Na RWD–5 przez Atlantyk. Skrzydlata Polska 1931, nr 12, s. 322.
Skrzydlata Polska
(1–6)
–1938 (1–12)
(1–7)
Skrzydlata Polska 1932, nr 9.
Stanisław Jakub Skarżyński – 80. rocznica przelotu przez Atlantyk [online]. Warszawa: Instytut Lot-nictwa, [b.r.]. [Dostęp 11.03.2017]. Dostępny w: https://ilot.edu.pl/skarzynski/o-kapitanie-skarzynskim/.
Stefan Drzewiecki. Skrzydlata Polska 1938, nr 5, s. 129–130.
SZLEZYNGER, P. S. Sport i turystyka lotnicza w dwudziestoleciu międzywojennym w Małopolsce. Wybrane zagadnienia. Folia Turistica 2008, r. 19, s. 187–221. ISSN 0867-3888.
SZNUK, S. Człowiek a rozwój lotnictwa. Przegląd Lotniczy 1939, r. 12, nr 4, s. 534–548
SZULAKIEWICZ, W. Andragogiki portret zbiorowy w kontekście dyskusji o sensie badań biograficz-nych. Rocznik Andragogiczny 2013, r. 20, s. 255-265. ISSN 1429-186X.
Śp. Franciszek Żwirko porucznik-pilot, Śp. Stanisław Wigura-inżynier-pilot. Przegląd Lotniczy 1932, r. 5, nr 9–10, s.409-412.
Śp. Jan Zagleniczny. Lot Polski 1931, r. 9, nr 22–23, s. 1.
Śp. kpt.–pil. Dziugiełł Stefan. Przegląd Lotniczy, 1928, r. 1, nr 2, s. 71.
T. K. Lotniczka Polka pod italskim niebem – p. Zofja Mikulska. Lot Polski 1933, r. 11, nr 7, s. 8.
T.K. (oprac.). Jan Mermoz, sylwetka lotnika francuskiego. Przegląd Lotniczy 1939, r. 12, nr 5, s. 763–771.
The right man on the right place. Lot Polski 1933, r. 11, nr 7, s. 1–2.
TRZCIŃSKA-KOSTERBINA, Z. Kobiecy as lotniczy Anglji. Miss Amy Johnson w Warszawie. Lot Polski 1931, r. 9, nr 2, s. 2.
U szczytu sławy – tragiczny zgon. Kurjer Poznański 1932, r. 27, nr 416, s. 1-2.
W[ITKOWSKI] J. Lot nad Afryką. Lot Polski 1931, r. 9, nr 10, s. 2–3, 9.
WALTERA, W. 10 lat Szkoły Podchorążych Lotnictwa. Przegląd Lotniczy 1937, r. 10, nr 10, s. 1334–1342.
WIELOWIEYSKI, J. Pierwsza kraksa. Lot Polski, 1931, r. 9, nr 15, s. 6.
WIELOWIEYSKI, J. Stanisław Hausner bohater Atlantyku. Lot Polski 1932, r. 10, nr 7, s. 7–8.
Władysław Chodaczek. Skrzydlata Polska 1934, nr 3, s. 91.
WODZIŃSKA, B. Miej serce i patrz w serce. Lot Polski 1932, r. 10, nr 9, s. 1.
WOJTAK, M. Gatunki prasowe. Lublin: Wydaw. UMCS, 2004, s. 124. ISBN 83-2272-255-9.
WOJTYGA, A. Ze wspomnień o Żwirce i o Challenge’u 1932. Skrzydlata Polska 1934, nr 8, s. 262–263.
WOJTYGA, A. Zwycięstwo. Przegląd Lotniczy 1932, r. 5, nr 7–8, s. 323–325.
Wspomnienie pośmiertne. Przegląd Lotniczy 1932, r. 5, nr 3–4, s. 108–113.
Z żałobnej karty. Śp. dr Bronisław Potocki. Lot Polski 1926, r. 4 nr 10, s. 17.
Z żałobnej karty. Śp. Kazimierz Zawisza. Lot Polski 1926, r. 4, nr 11, s. 19.
Z żałobnej karty. Śp. płk. pilot Stanisław Serednicki. Czarny tydzień lotnictwa polskiego. Lot Polski 1926, r.4, nr 5, s. 11.
