Od wypalenia do wyciszenia, czyli techniki mindfulness w zapobieganiu wypaleniu zawodowemu bibliotekarzy
Abstract
W świetle badań przeprowadzonych wśród bibliotekarzy zjawisko wypalenia zawodowego przyjmuje niepokojące rozmiary. Ponad połowa badanych przyznaje, że doświadczyła objawów zespołu wypalenia zawodowego lub zaobserwowała je u swoich współpracowników. Niniejszy artykułu ma na celu nie tylko przedstawienie najważniejszych zjawisk związanych z wypaleniem zawodowym, ale przede wszystkim podkreślenie działań prewencyjnych, zapobiegających oraz pomagających w radzeniu sobie ze skutkami stresu, ze szczególnym podkreśleniem technik relaksacyjno-medytacyjnych. W oparciu o wyniki badań naukowych nad skutecznością wspomnianych technik artykuł informuje o zaletach technik mindfulness (uważnościowych) stosowanych w terapiach zaburzeń stresowych a wywodzących się z tradycji i kultury Wschodu.
References
CZIEDRYN, P. Mądrość nieuciekania. Kraków: Wydaw. Mudra, 2003.
DACKO-PIKIEWICZ, Z., CHMIELARSKA, M. (red.). Rola biblioteki naukowej w tworzeniu społeczeństwa wiedzy. Dąbrowa Górnicza: Wyższa Szkoła Biznesu, 2005.
DUDEK, B., WASZKOWSKA, M., HANKE, W. Ochrona zdrowia pracowników przed skutkami stresu zawodowego. Łódź: OWIMP, 1999.
FREUDENBERG, H. Staff burn-out. Journal of Social Issues 1974, 30, s. 159–165.
JASKOWSKA, B. Wypalenie zawodowe w środowisku bibliotekarskim. Biblioteka Nostra 2010, nr 1 (20), s. 46–58.
JASKOWSKA B. Wypaleni – niestety... W: Bjaskoblog [on-line]. 2009 [Dostęp 04.04.2012]. Dostępny w World Wide Web: http://jaskowska.blogspot.com/2009/11/wypaleni.html.
JĘDRZEJCZAK, M. Stres i radzenie sobie z nim w procesie pracy. Kutno: Wydaw. Wyższej Szkoły Gospodarki Krajowej, 2002.
KABAT-ZINN, J. Gdziekolwiek jesteś, bądź. Przewodnik uważnego życia. Warszawa: IPSI Press, 2007.
KABAT-ZINN, J. Życie - piękna katastrofa. Mądrością ciała i umysłu możesz pokonać stres, choroby i ból. Warszawa: Wydaw. Czarna Owca: Instytut Psychoimmunologii, 2009.
Librarians ‘suffer most stress. W: BBC News [on-line]. 2006 [Dostęp 23.03.2012]. Dostępny w World Wide Web: http://news.bbc.co.uk/2/hi/uk_news/4605476.stm.
MASLACH, CH., LEITER, M. P. Prawda o wypaleniu zawodowym: co robić ze stresem w organizacji. Warszawa: Wydaw. Naukowe PWN, 2011.
MASLACH, CH. Wypalenie w perspektywie wielowymiarowej. W: SĘK, H. (red.). Wypalenie zawodowe. Przyczyny i zapobieganie. Warszawa: Wydaw. Naukowe PWN, 2004, s. 13–31.
MASLACH, CH. Ziarenka w firmowym ogródku: rozmowa Agnieszki CHRZANOWSKIEJ. Charaktery 2012, nr 2 (181), s. 50–53.
NHAT HANH, T. Cud uważności. Zen w sztuce codziennego życia. Warszawa: Jacek Santorski & Co Agencja Wydawnicza Sp. z o.o., 2007.
OGIŃSKA-BULIK, N. Stres zawodowy w zawodach usług społecznych. Warszawa: Difin, 2006.
RONGIŃSKA, T., GAIDA, W. A. Strategie radzenia sobie z obciążeniami psychicznymi w pracy zawodowej. Zielona Góra: Wydaw. Wyższej Szkoły Pedagogicznej im. Tadeusza Kotarbińskiego, 2001.
SĘK, H. Uwarunkowania i mechanizmy wypalenia zawodowego w modelu społecznej psychologii poznawczej. W: SĘK, H. (red.). Wypalenie zawodowe. Przyczyny i zapobieganie. Warszawa: Wydaw. Naukowe PWN, 2004, s. 83–112.
STAROSTKA, E. Wypalenie zawodowe: przyczyny, objawy i konsekwencje dla funkcjonowania społecznego jednostki. W: Psychologia.net.pl. Portal psychologiczny [on-line]. 2010 [Dostęp 04.04.2012]. Dostępny w World Wide Web: http://www.psychologia.net.pl/artykul.php?level=245.
SIEGEL, R. D. Uważność. Trening pokonywania codziennych trudności. Warszawa: Wydaw. Czarna Owca, 2011.
SEGAL, Z. V., WILLIAMS, J. M. G., TEASDALE, J. D. Terapia poznawcza depresji oparta na uważności. Kraków: Wydaw. Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2009.
Wypalenie zawodowe. W: Wikipedia. Wolna encyklopedia [on-line]. 2012 [Dostęp: 22.03.2012], Dostępny w World Wide Web: http://pl.wikipedia.org/wiki/Wypalenie_zawodowe.
WOJCIECHOWSKA, J. Syndrom wypalenia zawodowego. Nowiny Psychologiczne 1990, s. 83–91.
