Karać czy nie karać? Windykacja w Bibliotece Uniwersyteckiej w Warszawie w kontekście działań podejmowanych w bibliotekach krajowych i zagranicznych
Abstrakt
W wielu bibliotekach przyjęte są opłaty za świadczone usługi. Pobieranie opłat (kar) za nieterminowy zwrot książek i innych materiałów bibliotecznych ma zwolenników i przeciwników. Dwugłos przybrał na sile, gdy biblioteki zaczęły dochodzić wierzytelności przy udziale firm windykacyjnych. Omówione w artykule działania prowadzone w Bibliotece Uniwersyteckiej w Warszawie wpisują się w dyskusję o celowości pobierania opłat i sposobach ich egzekwowania.
Bibliografia
Analiza Funkcjonowania Bibliotek Naukowych w Polsce. Wyniki badań z lat 2002–2012. Uczelnie publiczne z podziałem na kategorie [online]. [Dostęp 15.05.2016]. Dostępny w: http://ssk2.bu.amu.edu.pl/standaryzacja/.
Biblioteka dzięki firmie windykacyjnej odzyskała 4 tysiące książek. W: WP książki [online]. [Dostęp 10.05.2016]. Dostępny w: https://ksiazki.wp.pl/biblioteka-dzieki-firmie-windykacyjnej-odzyskaa-4-tysiace-ksiazek-6146202936768641a.
Biblioteki proszą o pomoc firmy windykacyjne. W: Strefa Biznesu [online]. [Dostęp 10.05.2016]. Dostępny w: http://www.nto.pl/strefa-biznesu/pieniadze/aktualnosci/a/biblioteki-prosza-o-pomoc-firmy-windykacyjne,10274788/.
BŁAŻEJEWICZ, O. Dzieje Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie 1871–1915. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 1990. Prace Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie; 14. ISSN 0509-7185.
CENTEK, B. Teoria i praktyka we współczesnej bibliotece (wybrane problemy). Toruńskie Studia Bibliologiczne [online]. 2013, nr 2 (11). [Dostęp 4.05.2016]. Dostępny w: http://apcz.umk.pl/czasopisma/index.php/TSB/article/view/TSB.2013.022/2636.
CIECHORSKI, J. Ustawa o bibliotekach: komentarz. Warszawa: Wydaw. SBP, 2012. Propozycje i Materiały – Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich; 85. ISBN 987-83-61464-93-8.
CIESZYŃSKA, M. Kara za przetrzymanie książek. W: EPorady24. Porady prawne od 2006 roku. [online]. [Dostęp 4.05.2016]. Dostępny w: http://www.eporady24.pl/kara_za_przetrzymanie_ksiazek,pytania,4,83,7121.html.
FEDOROWICZ, M. Biblioteki mają już dość akcji abolicyjnych. W: Nto.pl [online]. [Dostęp 10.05.2016]. Dostępny w: http://www.nto.pl/wiadomosci/opolskie/art/4639567,biblioteki-maja-juz-dosc-akcji-abolicyjnych,id,t.html.
GOLAT, R. Cywilnoprawny kontekst opłat związanych z wypożyczaniem egzemplarzy bibliotecznych. Bibliotekarz 2006, nr 9, s. 15–17. ISSN 0208-4333.
GOLAT, R. Przedawnienie się roszczeń wobec czytelników. Bibliotekarz 2011, nr 11, s. 33. ISSN 0208-4333.
GOLAT, R. Wypożyczenia biblioteczne a umowa użyczenia. Bibliotekarz 2008, nr 3, s. 32–33. ISSN 0208-4333.
GRYGROWSKI, D. Biblioteki i pieniądze. Warszawa: Wydaw. SBP, 2015. ISBN 978-83-64203-44-2.
HETMAN-KRAJEWSKA, J. Prawne aspekty działalności bibliotek – wybrane zagadnienia. W: Nowoczesna biblioteka: materiały z ogólnopolskiej, przedzjazdowej konferencji Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich, Konstancin-Jeziorna, 29–30 maja 2009 r. Warszawa: Wydaw. SBP, 2009, s. 57–63. Propozycje i Materiały – Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich; 78. ISBN 978-83-61464-20-4.
HOWORKA, B. Bibliotekarz i prawo: podstawowe informacje o prawie dla pracowników bibliotek. Warszawa: Wydaw. SBP, 2010. ISBN 978-83-61464-28-0.
JAZDON, A., WOJCIŃSKA, M. Zarządzanie finansami i pozyskiwanie funduszy. W: Tokarska, A. (red.). Bibliotekarstwo. Warszawa: Wydaw. SBP, 2013, s. 606–618. Nauka, Dydaktyka, Praktyka; 144. ISBN 978-83-61464-95-2.
KLINGER, K. Zapłacił ponad 13 tysięcy złotych za przetrzymanie książek [online]. Dziennik.pl. [Dostęp 10.05.2016]. Dostępny w: http://wiadomosci.dziennik.pl/wydarzenia/artykuly/398714,rekordzista-zaplacil-ponad-13-tysiecy-zlotych-za-przetrzymanie-ksiazek-z-biblioteki.html.
KOŁODZIEJCZYK, E. Pozabudżetowe źródła finansowania bibliotek akademickich w Polsce i innych krajach gospodarki wolnorynkowej: wybrane przykłady i próba porównania. Biuletyn EBIB [online]. 2005, nr 6 (67). ISSN 1507-7187. [Dostęp 4.05.2016]. Dostępny w: http://www.ebib.pl/2005/67/kolodziejczyk.php.
Krajowy Rejestr Długów Biuro Informacji Gospodarczej S.A. [online]. [Dostęp 20.03.2018]. Dostępny w: http://nowaustawabig.krd.pl.
MORAWIEC, B. M. Windykator z biblioteki. W: Lustro Biblioteki [online]. [Dostęp 10.05.2016]. Dostępny w: http://lustrobiblioteki.pl/2012/09/windykator-z-biblioteki/.
Nagrody. W: SAF [online]. [Dostęp 14.05.2016]. Dostępny w: http://www.saf.com.pl/spolka/nagrody.html.
OLEJARZ, J. Roszczenia za nieterminowy zwrot książek. W: PoradyPrawne.biz.pl [online]. [Dostęp 4.05.2016]. Dostępny w: https://www.poradyprawne.biz.pl/prawo-cywilne,28/roszczenia-za-nieterminowy-zwrot-ksiazek,10965.html.
PIEŃKOSZ, P. Za przetrzymanie książek z biblioteki grozi windykacja. Gazeta Prawna [online]. 5.04.2013. [Dostęp 10.05.2016]. Dostępny w: http://prawo.gazetaprawna.pl/artykuly/695070,za-przetrzymywanie-ksiazek-z-biblioteki-grozi-windykacja.html.
Sprawozdanie Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie i Bibliotek Wydziałowych UW za rok... 2009, 2010, 2011, 2012, 2013, 2014 [online]. [Dostęp 20.03.2018]. Dostępny w: http://www.buw.uw.edu.pl/o-nas/sprawozdania-roczne/.
Sprawozdanie Oddziału Udostępniania Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie za rok... 2014, 2015. Maszynopis. Oddział Udostępniania BUW.
Sprawozdanie Oddziału Udostępniania i Informacji Naukowej BUW za rok... 2008, 2009, 2010, 2011, 2012, 2013. Maszynopis. Oddział Udostępniania BUW.
Sprawozdanie za rok 2014 z działalności Biblioteki Uniwersyteckiej i bibliotek specjalistycznych Uniwersytetu Wrocławskiego. Wrocław 2015 [online]. [Dostęp 20.05.2016]. Dostępny w: https://www.bu.uni.wroc.pl/sites/default/files/images/doc/sprawozdanie-2014.pdf.
Sprawozdanie za rok 2015 z działalności Biblioteki Uniwersyteckiej i bibliotek specjalistycznych Uniwersytetu Wrocławskiego. Wrocław 2016 [online]. [Dostęp 15.03.2018]. Dostępny w: https://www.bu.uni.wroc.pl/sites/default/files/images/doc/sprawozdanie-2015.pdf.
Sprawozdanie ze stanu i działalności Biblioteki Uniwersyteckiej za rok akad. 1915/1916. Zarząd ogólny 1915–1919. Sprawozdanie. Archiwum BUW, sygn. akt: ArchBUW VIII/1a, ArchBUW VIII/836.
WOJCIECHOWSKI, J. Biblioteki w nowym otoczeniu. Warszawa: Wydaw. SBP, 2014. Nauka, Dydaktyka, Praktyka; 153. ISBN 978-83-64203-27-5.
Akty prawne (ustawy, regulaminy, zarządzenia):
Regulamin Biblioteki Jagiellońskiej. Załącznik do uchwały nr 133/IX/2014 Senatu UJ z dnia 24 września 2014 roku [online]. [Dostęp 21.05.2016]. Dostępny w: http://www.bj.uj.edu.pl/documents/4148353/931f40b0-a671-4248-ad22-217ea30e3318.
Regulamin Biblioteki Uniwersyteckiej w Białymstoku Obowiązujący Użytkowników [online]. [Dostęp 25.03.2018]. Dostępny w: http://bg.uwb.edu.pl/?pid=Regulamin#I.
Regulamin korzystania z Biblioteki Głównej i sieci bibliotek Akademii Górniczo-Hutniczej im. Stanisława Staszica. Rozdz. 5 Regulamin korzystania z Wypożyczalni. Zał. nr 1 do Zarządzenia Nr 22/2015 Rektora AGH z dnia 29 czerwca 2015 roku [online]. [Dostęp 21.05.2016]. Dostępny w: http://www.bg.agh.edu.pl/media/regulamin2015/r5.pdf.
Regulamin korzystania z Wypożyczalni Bibliotek Uniwersytetu Szczecińskiego [online]. [Dostęp 20.03.2018]. Dostępny w: https://bg.szczecin.pl/regulamin-korzystania-z-wypozyczalni-bibliotek-uniwersytetu-szczecinskiego/.
Regulamin korzystania z zasobów systemu biblioteczno-informacyjnego Politechniki Białostockiej. Załącznik do Zarządzenia nr 707/2017 Rektora PB z dnia 26 września 2017 r. [online]. [Dostęp 25.03.2018]. Dostępny w: http://biblioteka.pb.edu.pl/sites/default/files/doc/zarzadzenie_nr_707.pdf.
Regulamin korzystania z zasobów systemu biblioteczno-informacyjnego Politechniki Poznańskiej, zatwierdzony przez Rektora PP dnia 25 lutego 2014 roku [online]. [Dostęp 20.03.2018]. Dostępny w: http://library.put.poznan.pl/doc/bpp/REGULAMIN_BPP_2016.pdf.
Regulamin korzystania ze zbiorów Biblioteki Głównej Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu. Załącznik do Zarządzenia nr 49/2017 Rektora UEP z dnia 28 czerwca 2017 roku [online]. [Dostęp 20.03.2018]. Dostępny w: http://www.biblioteka.ue.poznan.pl/page/dopobrania/Regulamin_korzystania_ze_zbior%C3%B3w_BG_za%C5%82%C4%85cznik_Zarz%C4%85dzenie_nr_49_2017.pdf.
Regulamin korzystania ze zbiorów Biblioteki Uniwersytetu Łódzkiego. Załącznik do Zarządzenia nr 2/2015 Dyrektora Biblioteki UŁ z dnia 02.03.2015 r. Tekst jednolity uwzględniający zmiany wprowadzone zarz. nr 7 Dyrektora Biblioteki UŁ z dnia 06.12.2017 r. [online]. [Dostęp 20.03.2018]. Dostępny w: http://www.lib.uni.lodz.pl/media/pliki/regulamin.pdf.
Regulamin korzystania ze zbiorów i usług Biblioteki Uniwersyteckiej (tekst jednolity). Załącznik do Zarządzenia Nr 71/2017 Rektora UWM w Olsztynie z dnia 10 lipca 2017 [online]. [Dostęp 25.03.2018]. Dostępny w: http://bu.uwm.edu.pl/sites/default/files/files//pdf/zalzarz71_0.pdf.
Regulamin udostępniania i korzystania ze zbiorów Biblioteki Uniwersyteckiej Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach [online]. [Dostęp 21.05.2016]. Dostępny w: http://www.buk.ujk.edu.pl/files/regulamin_udostepniania_2015.pdf? 151106.
Regulamin udostępniania zbiorów Biblioteki Głównej Uniwersytetu Gdańskiego (...) zatwierdzony w dniu 24 czerwca 2005 r. [online]. [Dostęp 21.05.2016 ]. Dostępny w: http://www.bg.ug.edu.pl/images/stories/pdf/regulamin_udost.pdf.
Regulamin udostępniania zbiorów Biblioteki Głównej Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu. Załącznik do Zarządzenia Rektora nr 1/2018 [online]. [Dostęp 20.03.2018]. Dostępny w: http://www.ue.wroc.pl/p/dla_pracownikow/zarzadzenia_pisma_okolne_rektora2018/zal_1_1_2018_regulamin_udostepniania_zbiorow.pdf.
Regulamin udostępniania zbiorów Biblioteki Głównej UMCS [online]. [Dostęp 21.05.2016]. Dostępny w: http://www.umcs.pl/pl/regulamin,8808.htm.
Regulamin udostępniania zbiorów BUW. Zał. nr 2 do Regulaminu Systemu Biblioteczno-Informacyjnego Uniwersytetu Warszawskiego z dnia 30 maja 2012 r. Monitor Uniwersytetu Warszawskiego [online]. 2012, nr 6, poz. 179. Biblioteka Uniwersytecka w Warszawie [Dostęp 20.03.2018]. Dostępny w: http://www.buw.uw.edu.pl/wp-content/uploads/2016/09/regulaminudostepnianiazbior%C3%B3w-BUW.pdf.
Regulamin udostępniania zbiorów i świadczenia usług informacyjnych przez Bibliotekę Główną Uniwersytetu Opolskiego. Załącznik do Zarządzenia nr 36 /2013 Rektora Uniwersytetu Opolskiego z dnia 19.06.2013 r. [online]. [Dostęp 21.05.2016]. Dostępny w: http://bg.uni.opole.pl/nowy-regulamin-udostepniania-zbiorow/.
Regulamin udostępniania zbiorów i świadczenia usług informacyjnych systemu biblioteczno-informacyjnego Politechniki Warszawskiej. Załącznik do Uchwały Senatu PW nr 296/XLVII/2011 z dnia 23.02.2011 [online]. [Dostęp 25.03.2018]. Dostępny w: http://www.bg.pw.edu.pl/dane/biblprawo/Regulamin-udostepniania-zbiorow-i-swiadczenia-uslug-BGPW-2016.pdf.
Regulamin udostępniania zbiorów i świadczenia usług informacyjnych systemu biblioteczno-informacyjnego Politechniki Wrocławskiej. Załącznik do Z[arządzenia]W[ewnętrznego] 47/2017 [online]. [Dostęp 20.03.2018]. Dostępny w: http://biblioteka.pwr.edu.pl/fcp/NGBUKOQtTKlQhbx08SlkTUAZQX2o8DAoHNiwFE1xVTXxBG1gnBVcoFW8SBDRKHg/32/public/regulaminy/regulamin_udostepniania_zbiorow_i_swiadczenia_uslug_informacyjnych_systemu_biblioteczno-informacyjnego_politechniki_wroclawskiej.pdf.
Regulamin udostępniania zbiorów i usług w Bibliotece Politechniki Łódzkiej. Czerwiec 2017 [online]. [Dostęp 20.03.2018]. Dostępny w: http://bg.p.lodz.pl/images/PDF/Regulamin_BPL.pdf.
Regulamin udostępniania zbiorów Politechniki Krakowskiej [online]. [Dostęp 20.03.2018]. Dostępny w: https://www.biblos.pk.edu.pl/uploades/regulaminy/RegulaminUdostepniania.pdf.
Regulamin udostępniania zbiorów w Bibliotece Głównej Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie [online]. [Dostęp 25.03.2018]. Dostępny w: http://biblioteka.uksw.edu.pl/sites/default/files/Regulamin_udostepniania_zbiorow_BG-18.12.2017.pdf.
Regulamin udostępniania zbiorów w CINiBA. Załącznik do uchwały nr 129 Senatu UŚ z dnia 27 czerwca 2017 r. [online]. [Dostęp 20.03.2018]. Dostępny w: http://www.ciniba.edu.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=1737&Itemid=5&lang=pl.
Regulamin Wypożyczalni Akademickiej Biblioteki Głównej Warszawskiej Akademii Technicznej [online]. [Dostęp 25.03.2018]. Dostępny w: http://www.bg.wat.edu.pl/regulaminy/wypozyczalni-akademickiej.
Regulamin Wypożyczalni [Biblioteki Uniwersytetu Rzeszowskiego] [online]. [Dostęp 20.03.2018]. Dostępny w: http://bur.ur.edu.pl/regulamin-wypozyczalni.
Regulamin zewnętrzny Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie. Zarządzenie Nr 18 Rektora UW z dnia 26 lipca 1976 r. Archiwum BUW, sygn. akt: ArchBUW X.
Regulamin zewnętrzny Bibljoteki Uniwersytetu Warszawskiego. 1935. Archiwum BUW, sygn. akt: ArchBUW VIII/621d.
Regulamin zewnętrzny Działu Wykorzystania Zbiorów Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie. 1953. Maszynopis. Oddział Udostępniania BUW.
Szczegółowe zasady udostępniania zbiorów Biblioteki Uniwersyteckiej w Poznaniu [online]. [Dostęp 20.03.2018]. Dostępny w: http://lib.amu.edu.pl/index.php?option=com_content&task=view&id=531&Itemid=77.
Uchwała Nr 36 Senatu Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu z dnia 26 marca 2013 r. Regulamin Udostępniania Zbiorów Biblioteki Uniwersyteckiej [online]. [Dostęp 25.03.2018]. Dostępny w: https://www.bu.umk.pl/documents/10157/14962/Regulamin+udost%C4%99pniania+zbior%C3%B3w+BU/db092fce-ef95-4363-9e83-e14264a13c1f.
Ustawa Prawo o szkolnictwie wyższym z dnia 27 lipca 2005 r. Dz.U. 2017, poz. 2183, t.j. z późn. zm.
Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny. Dz.U. 2017, poz. 459, t.j. z późn. zm.
Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego. Dz.U. 2018, poz. 155, t.j. z późn. zm.
Ustawa z dnia 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej. Dz.U. 2017, poz. 862, t.j. z późn. zm.
Ustawa z dnia 27 czerwca 1997 r. o bibliotekach. Dz.U. 2017, poz. 862, t.j.
Ustawa z dnia 9 kwietnia 2010 r. o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych. Dz.U. 2018, poz. 470, t.j.
Zarządzenie Nr 54/2017 Rektora Uniwersytetu Wrocławskiego z dnia 4 maja 2017 r. w sprawie wprowadzenia Regulaminu udostępniania zbiorów Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu [online]. [Dostęp 20.03.2018]. Dostępny w: http://www.bu.uni.wroc.pl/o-bibliotece/wirtualny-przewodnik-uzytkownika-regulamin.
Zarządzenie nr 56 Rektora UW z dnia 26 listopada 2014 r. w sprawie wprowadzenia Procedury dochodzenia wierzytelności Uniwersytetu Warszawskiego. Monitor Uniwersytetu Warszawskiego [online]. 2014, poz. 252. [Dostęp 10.05.2016]. Dostępny w: http://www.monitor.uw.edu.pl/Lists/Uchway/Attachments/1956/M.2014.252.Zarz.56.pdf.
Zarządzenie Nr R–74/2015 Rektora Politechniki Lubelskiej z dnia 15 grudnia 2015 r. w sprawie wprowadzenia Regulaminu udostępniania zbiorów bibliotecznych oraz zasad działalności usługowej w Bibliotece Politechniki Lubelskiej [online]. [Dostęp 25.03.2018]. Dostępny w: http://www.pollub.pl/files/4/news/files/3820_Zarzadzenie,Nr,R-74-2015.pdf
