Feminizm i feminatywy w bibliotece i archiwum
Abstrakt
Artykuł porusza temat feminizacji profesji bibliotekarskiej i archiwalnej. Przedstawia konsekwencje feminizacji zawodów w kontekście płac i prestiżu. Poruszane zagadnienia analizowane są w kontekście wartości i celów przyświecających feminizmowi oraz w odniesieniu do współczesnych zmian językowych przejawiających się w postaci feminatywów. Tekst stawia pytanie o percepcję feminizmu wśród personelu obu instytucji i wskazuje na społeczną i kreacyjną rolę, jaką może odegrać upowszechnienie żeńskich nazw zawodów i funkcji.
Bibliografia
Archiwista – co robi, zarobki, jak zostać (2020) [online]. eAkademiaPrzyszłości.pl. [Dostęp 8.01.2024]. Dostępny w: https://www.eakademiaprzyszlosci.pl/archiwista-opis-zawodu/.
BUCHHOLZ, S. (2022). Źródła nierównej pozycji zawodowej kobiet [online]. Konfederacja Lewiatan. [Dostęp 9.01.2024]. Dostępny w: https://lewiatan.org/wp-content/uploads/2022/09/3_ZRODLA-NIEROWNEJ-POZYCJI-ZAWODOWEJ-KOBIET.pdf.
Bibliotekarz – zarobki w branży. (2023) [online]. Indeed. [Dostęp 9.01.2024]. Dostępny w: https://pl.indeed.com/porady-zawodowe/zarobki-wynagrodzenie/bibliotekarz-zarobki.
BLIZIŃSKI, J. (1888). Dziwolągi i barbaryzmy językowe [online]. Kraków: G. Gebethner. [Dostęp 10.01.2024]. Dostępny w: https://polona.pl/item-view/18f63f17-0c9e-47c4-8c67-03f5e9018946?page=9.
BUTLER, J. (2008). Uwikłani w płeć. Warszawa: Wydaw. Krytyki Politycznej.
LISOWSKA, E. (2010). Równouprawnienie kobiet i mężczyzn w społeczeństwie. Warszawa: Szkoła Główna Handlowa.
DOBIJA, K. (2018). Postrzeganie zawodu bibliotekarza: stereotypy oraz opinie użytkowników Biblioteki Wydziału Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej Uniwersytetu Jagiellońskiego. Studia o Książce i Informacji [online]. [Nr] 37. [Dostęp 10.01.2024]. Dostępny w: https://wuwr.pl/bibl/article/view/1781/1732.
FRASER. N. (2014). Drogi feminizmu. Od kapitalizmu państwowego do neoliberalnego kryzysu. Warszawa: Wydaw. Krytyki Politycznej.
FRĄCKOWIAK-SOCHAŃSKA, M. (2011). Postawy polskich kobiet wobec feminizmu o samoograniczającej się świadomości feministycznej kobiet. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica, nr 34, s. 149–170.
GAWKOWSKA, A. (2022). Klucz do nowego feminizmu: feminizm, komunitaryzm, realizm. W: Krajewska A., Rawłuszko, M. (red.). Równouprawnienie. Księga jubileuszowa dla Profesory Małgorzaty Fuszary. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, s. 107–125.
GOUGES DE, O. (2018). Deklaracja Praw Kobiety i Obywatelki [online]. Gdańsk: Biblioteka ASP w Gdańsku Akademia Sztuk Pięknych w Gdańsku. [Dostęp 10.01.2024]. Dostępny w: https://www.zbrojowniasztuki.pl/pliki/5cf4fbcea20037da0b3ee20d6b630979/olympe-de-gouges-deklaracja-praw-kobiety-i-obywatelki.pdf.
GÓRSKA, A. (2022). Od rewolucji francuskiej do #metoo. Feminizm na świecie. W: Górska, A., Jałoszyńska, M. (red.). Polka. Stan na 2022. Olsztyn: Wydaw. Fundacji Wolności im. Tadeusza Kościuszki, s. 13–21.
GRAFF, A. (2021). Świat bez kobiet. Warszawa: Wydaw. Marginesy.
GRODZIEŃSKA, S. (1960). Dałam listonosz. Przekrój [online]. Nr 773. [Dostęp 10.01.2024]. Dostępny w: https://przekroj.pl/archiwum/artykuly/5657.
HELIOS, J., JEDLECKA, W. (2016). Wpływ feminizmu na sytuację społeczno-prawną kobiet. Wrocław: Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego.
HOOKS, B. (2013). Teoria feministyczna: od marginesu do centrum. Warszawa: Wydaw. Krytyki Politycznej.
Ile zarabia archiwista? (2024). [online]. Wynagrodzenia.pl. [Dostęp 9.01.2024]. Dostępny w: https://wynagrodzenia.pl/moja-placa/ile-zarabia-archiwista.
KALINOWSKA-SUFINOWICZ, B. (2018). Pionowa i pozioma segregacja zawodowa na polskim rynku pracy. Rynek Pracy [online]. Nr 167 (4), s. 13–22. [Dostęp 9.01.2024]. Dostępny w: https://rynekpracy.praca.gov.pl/api/files/view/1771877.pdf.
KOŁODZIEJEK, E. (2023). Gościni. Kurier Szczeciński [online]. [Dostęp 10.01.2024]. Dostępny w: https://24kurier.pl/blogi/ewa-kolodziejek/goscini/.
KOŁODZIEJSKA, J. (1980). Biblioteki publiczne po reformie administracyjnej kraju. Warszawa: Biblioteka Narodowa.
LEWANDOWSKA, M. (1988). Kadra Archiwów Państwowych w Polsce Ludowej (1945–1983). Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
LISOWSKA, E. (2010). Równouprawnienie kobiet i mężczyzn w społeczeństwie. Warszawa: Szkoła Główna Handlowa.
MEKSELON, M., (2023). Feminatywy. O genderowej nowomowie słów kilka [online]. TEDx Koszalin. [Dostęp 10.01.2024]. Dostępny w: https://www.youtube.com/watch?v=MYH2qGScEVk.
MORO, I. (2019). Stereotypy o pracy bibliotekarza, a rzeczywistość [online]. BGPW Blog. [Dostęp 10.01.2024]. Dostępny w: https://bgpw.wordpress.com/2019/05/08/stereotypy-o-pracy-bibliotekarza-a-rzeczywistosc/.
Poradnik Językowy (1901). [online]. Nr 8. [Dostęp 10.01.2024]. Dostępny w: https://polona.pl/item-view/af22b51f-98a6-4daa-a3aa-dc8f3f8b32f1?page=0.
PRUSZKIEWICZ, K. (2023). Dlaczego niektórych bolą żeńskie formy? "Pani aktor" brzmi tak śmiesznie, jak "pan niania" [online]. NOIZZ.PL. [Dostęp 10.01.2024]. Dostępny w: https://noizz.pl/spoleczenstwo/aktorka-a-nie-pani-aktor-feminatywy-to-nie-ideologia-tylko-poprawna-gramatyka/3sbm2dp.
Rocznik Statystyczny (1978). Warszawa, Główny Urząd Statystyczny.
RUMIŃSKA-ZIMNY, E., WEJDNER, A. (2023). Kobiety, rynek pracy i równość płci. Raport Stowarzyszenia Kongres Kobiet [online]. Stowarzyszenie Kongres Kobiet. [Dostęp 9.01.2024]. Dostępny w: https://lewiatan.org/wp-content/uploads/2023/03/RAPORT-KOBIETY-RYNEK-PRACY-I-ROWNOSC-PLAC.pdf.
Stanowisko Rady Języka Polskiego przy Prezydium PAN w sprawie żeńskich form nazw zawodów (25.X.2019). [online]. [Dostęp 10.01.2024]. Dostępny w: https://rjp.pan.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=1861:stanowisko-rjp-w-sprawie-zenskich-form-nazw-zawodow-i-tytulow&catid=98&Itemid=58.
STĘPIEŃ, K. (2018). Feminatywa w polskim dyskursie prasowym (na podstawie wybranych tygodników opinii). Praca magisterska na kierunku filologia polska w zakresie specjalności: literatura i kultura polska w perspektywie europejskiej i światowej [online]. Warszawa: Uniwersytet warszawski Wydział Polonistyki. [Dostęp 10.01.2024]. Dostępny w: https://depot.ceon.pl/bitstream/handle/123456789/15810/klaudia_stepien_feminatywa.pdf?sequence=1&isAllowed=y.
TOKARCZYK, R. (2005). Współczesne doktryny polityczne. Kraków: Oficyna Wolters Kluwer Business.
WALKO-MAZUREK, A. (2017). Segregacja pozioma kobiet i mężczyzn na rynku pracy, przedstawienie zjawiska na podstawie danych statystycznych oraz badań Stowarzyszenia Koalicja Karat [online]. Stowarzyszenie Koalicja KARAT. [Dostęp 9.01.2024]. Dostępny w: https://www.karat.org/wp-content/uploads/2017/05/Segregacja_pozioma_kobiet_na_rynku_pracy_Koalicja_Karat_2017.pdf.
WITUŚ, K. (2020). Ile zarabiają Bibliotekarze? Biblioteka Publiczna [online]. Nr 4/5. [Dostęp 9.01.2024]. Dostępny w: https://bibliotekapubliczna.pl/artykul/Ile-zarabiaja-bibliotekarze/9660.
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
