Prawa autorskie do zbiorów muzealnych – wystarczy je szanować  czy należy nimi zarządzać?

Anna Pluszyńska

Anna Pluszyńska Uniwersytet Jagielloński

Słowa kluczowe: prawa autorskie, zarządzanie prawami autorskimi, muzea, zbiory muzealne, udostępnianie zbiorów muzealnych

Abstrakt

Artykuł przybliża raport Zarządzanie prawami autorskimi w publicznych muzeach, który opracowano na podstawie badań przeprowadzonych w polskich muzeach. Przedmiotem badań było wdrażanie procesu zarządzania prawami autorskimi do zbiorów muzealnych. Temat ten jest szczególnie istotny w kontekście zrównoważonego rozwoju, który zakłada określony paradygmat ładu społecznego, tj. z jednej strony gromadzenie zbiorów i ich ochrona, z drugiej upowszechnianie kolekcji zgodnie z zasadą otwartości i przeświadczeniem, że dziedzictwo kulturowe jest dobrem wspólnym. Znalezienie równowagi w sposobie realizacji misji nie jest łatwe, a przeszkodą często są prawa autorskie do dzieł.

Bibliografia

BOSOMTWE, O., BUCHNER, A., JANUS, A., WIERZBICKA, M., WILKOWSKI, M. Dobro wspólne. Pasja i praktyka. Cyfrowe zasoby kultury w Polsce [online]. Warszawa: Fundacja Centrum Cyfrowe, 2018. [Dostęp 22.07.2022]. Dostępny w: https://nck.pl/badania/raporty/dobro-wspolne-pasja-i-praktyka-cyfrowe-zasoby-kultury-w-polsce-.

BUCHNER, A., JANUS, A., KAWĘCKA, D., ZANIEWSKA, K. Otwartość w instytucjach kultury. Raport z badań [online]. Warszawa: Fundacja Centrum Cyfrowe, 2015. [Dostęp 22.07.2022]. ISBN 9788364847929. Dostępny w: https://ngoteka.pl/bitstream/handle/item/287/open%20glam%20raport%20net.pdf?sequence=3.

BUCHNER, A., URBAŃSKA, A., WIERZBICKA, M., JANUS, A., CETERA, N. Kultura w pandemii. Doświadczenie polskich instytucji kultury [online]. Warszawa: Fundacja Centrum Cyfrowe, 2021. [Dostęp 22.07.2022]. Dostępny w: https://centrumcyfrowe.pl/wp-content/uploads/sites/16/2021/04/Raport_Kultura_w_pandemii.pdf.

FOLGA-JANUSZEWSKA, D. Wprowadzenie. W: Folga-Januszewska, D., Gutowski, B. (red.). Ekonomia muzeum. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas, 2011, s. 11–16. ISBN 9788324216000.

GRABOWSKA, K. Institute for Open Leadership – pocztówka z Kapsztadu. W: Centrum Cyfrowe [online]. Warszawa: Fundacja Centrum Cyfrowe, 2016. [Dostęp 22.07.2022]. Dostępny w: https://centrumcyfrowe.pl/czytelnia/pocztowka-z-kapsztadu-institute-for-open-leadership-runda-2/.

Museums around the world in the face of Covid-19. W: UNESCO [online]. Paryż: UNESCO, 2020. [Dostęp 22.07.2022]. Dostępny w: https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000373530.

PANTALONY, R.E. Managing intellectual property for museums. Guide [online]. Genewa: WIPO, 2013. [Dostęp 22.07.2022]. ISBN 9789280524314. Dostępny w: https://www.wipo.int/publications/en/details.jsp?id=166.

PANTALONY, R. E. WIPO Guide on managing intellectual property for museums. Genewa: WIPO, 2007. ISBN 9789280516395.

PLUSZYŃSKA, A. Copyright management by contemporary art exhibition institutions in Poland: Case study of the Zachęta National Gallery of Art. Sustainabiblity [online]. 2020, wol. 12, nr 11, 4498. [Dostęp 22.07.2022]. ISSN 2071-1050. Dostępny w: https://doi.org/10.3390/su12114498.

PLUSZYŃSKA, A. Copyright management in museums: Expediency or necessity? Museum International [online]. 2021, wol. 73, nr 3–4, s. 132–143. [Dostęp 22.07.2022]. ISSN 1468-0033. Dostępny w: https://doi.org/10.1080/13500775.2021.2016281.

PLUSZYŃSKA, A., KONRAD, M., KOREJBA, K. Zarządzanie prawami autorskimi w publicznych muzeach. Raport z badań [online]. Kraków: Instytut Kultury Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2022. [Dostęp 22.07.2022]. Dostępny w: https://kultura.uj.edu.pl/nauka/badania/prawo-autorskie-w-muzeach.

RYMAR, H., SMOTER, Z., SZCZEPAŃSKA, B., TARKOWSKI, A., URBAN, D., ZAWADZKA, Z., MEJZNER, M. Prawne aspekty digitalizacji i udostępniania zbiorów muzealnych przez internet [online]. Warszawa: Narodowy Instytut Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów, 2014. [Dostęp 22.07.2022]. ISBN 9788364889011. Dostępny w: https://www.nimoz.pl/files/publications/47/Prawne_aspekty_digitalizacji_i_udostepniania_NIMOZ_2014.pdf.

SANDERHOFF, M. Foreword. W: Sanderhoff, M. (red.). Sharing is Caring. Openness and sharing in the cultural heritage sector [online]. Kopenhaga: Statens Museum for Kunst, 2014, s. 9–12. [Dostęp 22.07.2022]. ISBN 9788792023629. Dostępny w: https://www.smk.dk/en/article/the-sharing-is-caring-anthology/.