Współczesne usługi dla niepełnosprawnych użytkowników bibliotek — przegląd form

Małgorzata Fedorowicz-Kruszewska

Małgorzata Fedorowicz-Kruszewska

Słowa kluczowe: biblioteki, usługi biblioteczno-informacyjne, niepełnosprawni, użytkownicy

Abstrakt

Artykuł charakteryzuje formy usług biblioteczno-informacyjnych adresowanych do osób z niepełnosprawnościami. Szczególną uwagę zwrócono na formy udostępniania zasobów bibliotecznych, które w efekcie rozwoju technologii informacyjno-komunikacyjnych uległy znacznym przemianom. W artykule przedstawiono także przykłady zagranicznych oraz polskich dobrych praktyk w zakresie świadczenia usług biblioteczno-informacyjnych osobom niepełnosprawnym.

Bibliografia

About LAPL. Services for the disabled. W: Los Angeles Public Libraries [on-line]. [Dostęp 17.05.2012]. Dostępny w World Wide Web: http://www.lapl.org/ada/.

Akademicka Biblioteka Cyfrowa [on-line]. [Dostęp 12.05.2012]. Dostępny w World Wide Web: https://www.abc.uw.edu.pl/index.php?viewMode=1.

BARD (Braille and Audio Reading Download). W: San Francisco Public Library [on-line]. 2012 [Dostęp 03.05.2012]. Dostępny w World Wide Web: http://sfpl.org/index.php?pg=2000309201.

Biblioteka Centralna Polskiego Związku Niewidomych [on-line]. 2012 [Dostęp 03.05.2012]. Dostępny w World Wide Web: http://www.biblioteka-pzn.org.pl/services.

Book fetching and extended loan. W: University of Birmingham [on-line]. University of Bir- mingham [Dostęp 14.05.2012]. Dostępny w World Wide Web: http://www.library.bham.ac.uk/using/disabilities/fetching.shtml.

CNIB — Using the Library [on-line]. 2012 [Dostęp 04.05.2012]. Dostępny w World Wide Web: http://www.cnib.ca/en/services/library/adults/.

DAISY Demistified. W: DAISY Consortium [on-line]. 2012 [Dostęp 05.05.2012]. Dostępny w World Wide Web: http://www.daisy.org/daisypedia/daisy-demystified.

Deaf Services Center Resource Files. W: San Francisco Public Library [on-line]. San Francis- co Public Library 2012 [Dostęp 03.05.2012]. Dostępny w World Wide Web: http://sfpl.org/index.php?pg=0200002001.

Entrance examinations. W: Celia [on-line]. Celia [Dostęp 12.05.2012]. Dostępny w World Wide Web: http://www.celia.fi/entrance-examinations.

EPP, M. A. Closing the 95 percent gap: library resource sharing for people with print disabili- ties. Library Trends 2006, Vol. 54, nr 3, s. 411–429. ISSN 0024-2594.

Facts about NLB. W: NLB [on-line]. NLB [Dostęp 10.05.2012]. Dostępny w World Wide Web: http://www.nlb.no/en/about-nlb/facts/facts-about-nlb/.

Facts: Playback Machines and Accessories Provided on Free Loan to Eligible Individuals and Institutions [on-line]. 2011 [Dostęp 12.05.2012]. Dostępny w World Wide Web: http://www.loc.gov/nls/reference/factsheets/playback.html.

FEDOROWICZ, M. Człowiek niepełnosprawny w bibliotece publicznej. Toruń: Wydaw. Nau- kowe UMK, 2010. ISBN 978-83-231-2472-4.

Friends for life. W: San Francisco Public Library [on-line]. 2012 [Dostęp 04.05.2012]. Dostępny w World Wide Web: http://sfpl.org/index.php?pg=2000035201.

Hearing impairment. W: City of Westminster [on-line]. 2012 [Dostęp 05.05.2012]. Dostępny w World Wide Web: http://www.westminster.gov.uk/services/libraries/about/access/hearing/.

Home library service. W: Camden [on-line]. Camden 2010 [Dostęp 04.05.2012]. Dostępny w World Wide Web: http://www.camden.gov.uk/ccm/navigation/leisure/libraries-and-online- learning-centres/home-library-service/.

Home library service. W: London Borough of Bromley [on-line]. 2012 [Dostęp 04.05.2012]. Dostępny w World Wide Web: http://www.bromley.gov.uk/info/444/libraries-mobile_and_home_services/386/home_library_service.

JOKITALO, P. (red.). Mobile library services at your front door. Scandinavian Public Library Quaterly 2009, nr 1, s. 26. ISSN 0036-5602.

JOKITALO, P. (red.). Mobile library services of today and tomorrow. Scandinavian Public Li- brary Quaterly 2008, nr 3, s. 24–25. ISSN 0036-5602.

Library on wheels. W: San Francisco Public Library [on-line]. 2012 [Dostęp 03.05.2012]. Do- stępny w World Wide Web: http://sfpl.org/index.php?pg=0300021401.

Library services for housebound and visually impaired people. W: Croydon [on-line]. 2010 [Dostęp 04.05.2012]. Dostępny w World Wide Web: http://www.croydon.gov.uk/leisure/libraries/other-services/impairedservice.

Lista Filii Miejskiej Biblioteki Publicznej. W: 2010 MBP [on-line]. [Dostęp 05.05.2012]. Dostęp- ny w World Wide Web: http://www.biblioteka.wroc.pl/strona/filie.

National Library Service for the Blind and Physically Handicapped [on-line]. 2012 [Dostęp 05.05.2012]. Dostępny w World Wide Web: http://www.loc.gov/nls/.

NFB-NEWSLINE. W: San Francisco Public Library [on-line]. 2012 [Dostęp 03.05.2012]. Do- stępny w World Wide Web: http://sfpl.org/index.php?pg=2000019901.

NIEMELÄINEN, R. Accessible library service in Kuusamo. Scandinavian Public Library Qua- terly 2009, nr 2, s. 8–9. ISSN 0036-5602.

Oficjalne otwarcie Akademickiej Biblioteki Cyfrowej oraz Portalu ABCD Edukacji Włączającej. W: Biuro ds. Osób Niepełnosprawnych, Uniwersytet Warszawski [on-line]. [Dostęp 12.05.2012]. Dostępny w World Wide Web: http://www.bon.uw.edu.pl/otwarcie_portali.html.

OSSOWSKI, R. Teoretyczne i praktyczne podstawy rehabilitacji. Bydgoszcz: Wydaw. Uczel- nianie Wyższej Szkoły Pedagogicznej, 1999. ISBN 83-7096-292-0.

PASZKIEWICZ, D. (opr.) Dostępność serwisów internetowych — podręcznik na temat dobrych rozwiązań w projektowaniu dostępnych serwisów internetowych dla osób z różnymi rodzajami niepełnosprawności [on-line]. Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, Warszawa 2011 [Dostęp 17.05.2012]. Dostępny w World Wide Web: http://dostepnestrony.pl/wp-content/uploads/2012/02/Dostepnosc_serwisow_internetowych- PODRECZNIK11.pdf.

PETTERSSON, O., JACOBSSON, E. IT-café for people with disabilities. W: Scandinavian Public Library Quaterly [on-line]. 2003, nr 2 [Dostęp 15.05.2012]. Dostępny w World Wide Web: http://slq.nu/?article=it-cafe-for-people-with-disabilities. ISSN 1604-4843.

Production principles. W: Celia [on-line]. Celia [Dostęp 12.05.2012]. Dostępny w World Wide Web: http://www.celia.fi/production-principles.

SVENSSON, C. New focus on library service for the elderly. Scandinavian Public Library Qua- terly 2009, nr 2, s. 20–21. ISSN 0036-5602.

Textbooks for students. W: NLB [on-line]. NLB [Dostęp 10.05.2012]. Dostępny w World Wide Web: http://www.nlb.no/en/student/textbooks-for-students/.

TORILD ELLEFSEN, L. Library services for the visually impaired and print disabled. W: Scan- dinavian Public Library Quaterly [on-line]. 2007, nr 3 [Dostęp 10.05.2012]. Dostępny w World Wide Web: http://slq.nu/?article=norway-library-services-for-the-visually-impaired-and-print- disabled. ISSN 1604-4843.

Umowa międzynarodowa. Siódmy protokół dodatkowy do Konstytucji Światowego Związku Pocztowego, Regulamin Generalny Światowego Związku Pocztowego wraz z załącznikiem — Regulaminem wewnętrznym Kongresów, Światowa Konwencja Pocztowa oraz Porozumienie dotyczące pocztowych usług płatniczych, sporządzone w Bukareszcie dnia 5 października 2004 r. (Dz.U.2007.206.1494).

Visual impairment. W: City of Westminster [on-line]. 2012 [Dostęp 05.05.2012]. Dostępny w World Wide Web: http://www.westminster.gov.uk/services/libraries/about/access/visual/.

Web Content Accessibility Guidelines (WCAG) 2.0 [on-line]. W3C [Dostęp 17.05.2012]. Do- stępny w World Wide Web: http://www.w3.org/TR/2008/REC-WCAG20-20081211/.

Westminster Home Library Service. W: City of Westminster [on-line]. 2012 [Dostęp 04.05.2012]. Dostępny w World Wide Web: http://www.westminster.gov.uk/services/libraries/findalibrary/hls/.

WOJCIECHOWSKI, J. Bibliotekarstwo — kontynuacje i zmiany. Wyd. 2. Kraków: Wydawnic- two UJ, 2001. ISBN 83-233-1439-X.

Wheelchair access. W: City of Westminster [on-line]. 2012 [Dostęp 05.05.2012]. Dostępny w World Wide Web: http://www.westminster.gov.uk/services/libraries/about/access/wheelchair/.