Napster i nie tylko: muzyka cyfrowa przekształca system produkcji i wykorzystania muzyki w subkulturach DIY

Abstrakt

Dystrybucja muzyki w trybie on-line uległa zmianom, odkąd w roku 1999 pojawił się Na­pster, i z pewnością wywarła pewien wpływ na produkcję muzyczną, dystrybucję i wykorzystanie mu­zyki oraz dynami­kę współdzielenia się nią, szczególnie wśród subkultur nieprzerwanie działają­cych na marginesie prze­mysłu muzycznego. Niniejszy referat ma na celu omówienie sposobu, w jaki pojawienie się Napstera utoro­wało drogę dla produkcji, współdzielenia i użytkowania muzyki, co przy­niosło korzyści kulturom młodzieżo­wym w Brazylii, ze szczególnym uwzględnieniem społeczności straight edge w São Paulo. Artykuł opiera się na badaniach terenowych przeprowadzonych w latach 2011–2013, w których muzyka on-line była dominującym przedmiotem analizy. Nawet po 30 latach swojego istnienia ruch straight edge wciąż ma na swoim koncie znaczące osiągnięcia na festiwalach muzycznych i w muzycznej produkcji w stylu DIY, potwierdzając fakt, że internet — od Napstera po sieci społecznościowe — zwiększył jego dostęp do mię­dzynarodowej sceny i zespołów muzycznych (głównie poprzez pobieranie muzyki, zarówno uprawnione, jak i bezprawne), a także po­służył jako okno, w którym każdy mógł prezentować swoją muzykę światu. Muzyka on-line odgrywa kluczową rolę w ruchu straight edge w São Paulo: niektóre zespoły nie są w stanie wydać płyt LP, ale mogą udostępnić je w internecie potencjalnym zainteresowanym oraz przyjaciołom. Co więcej, interesu­jące jest również współistnienie różnych form dystrybucji, gdyż występują wśród nich zarówno muzyka cyfrow­a, jak i płyty winylowe. Ponadto ważne w tym kontekście są dyskusje toczące się wokół pirac­twa i nielegalnego udostępniania plików cyfrowych, podkreślające punkt widzenia członków ruchu straight edge na prawo autorskie — zarówno ich własne, jak i innych.