OpenCitations (I4OC) – otwarty indeks cytowań publikacji naukowych

Abstrakt

Mimo stopniowego upowszechniania się dokumentowania badań naukowych na zasadach otwartego dostępu oraz innych koncepcji związanych z „Nauką 2.0”, prace naukowe publikowane w ten spo­sób stanowią wciąż jedynie „uzupełniającą” działalność naukowców. Dzieje się tak zwłaszcza w przypad­kach, gdy ewaluacja działalności naukowej oparta jest na „twardych” wskaźnikach bibliometrycznych wyli­czanych na podstawie „uznanych” źródeł danych, które gromadzą zwykle informacje jedynie o pracach wy­dawanych w ramach „prestiżowych” wydawnictw. Wyliczanie podobnych wskaźników dla wydawców/platform wspierających publikowanie zgodnie z koncepcjami „Nauki 2.0” jest obecnie mocno utrudnione z powodu problemów z obliczeniem wartości skumulowanej będącej wypadkową wartości wskaźników prezentowanych na konkretnych platformach. Wynika to z faktu, że każdy wydawca lub platforma gromadzi najczęściej jedy­nie pewien podzbiór prac danego autora, a ponieważ podzbiory te mogą nie być rozłączne, to proste zsumo­wanie liczby cytowań wartości cząstkowych publikowanych przez każdy z podmiotów nie pozwoli na oblicze­nie poprawnej wartości skumulowanej. Artykuł przedstawia inicjatywę OpenCitations, która korzystając z uznanych standardów, proponuje ontologię indeksu cytowań, według której gromadzi i udostępnia dane w postaci struktur grafów cytowań. Otwarte standardy oraz wolny dostęp do gromadzonych danych sprawiają, że inicjatywa OpenCitations stanowić może interesujący kierunek dla integracji różnych źródeł danych o cy­towaniach, co pozwoli na łatwe obliczanie skumulowanych/globalnych wskaźników, zaś możliwość pozyska­nia całego korpusu zgromadzonych danych otworzy perspektywy do realizacji bardziej zaawansowanych bi­bliometrycznych badań własnych.