Mityczny polski bibliotekarz, prawie naukowiec
Abstrakt
Bibliotekarze akademiccy zaczynają postrzegać się jako przystawkę do systemów technicznych obsługujących informację naukową, zaś źródło korzyści moralnych i społecznych, w tym materialnych, upatrują w odzyskaniu statusu nauczyciela akademickiego. Wizja tego „nauczycielstwa” ma dwie zasadnicze cechy, które skłaniają nas, by ją odrzucić: ekskluzywność i folklorystyczność. Zawiera mianowicie propozycję tylko dla nielicznych, wolną od całościowego postrzegania misji bibliotekarza, a skonstruowana jest zgodnie z popularnym pojmowaniem nauki jako wyróżnienia, przyznawanego za osiągnięcie określonych parametrów. Nie ma zatem w sobie zgoła niczego oryginalnie bibliotekarskiego. Nawiązuje też do swoistego mitu o własnej uczoności, pielęgnowanego od dekad przez bibliotekarzy zbiorów specjalnych. Zamiast tej wizji proponujemy powrót do pracy nad nową strukturą zawodu i oparcie jej na wartościach, które upatrujemy w zadaniach bibliotekarza jako organizatora wiedzy, moderatora dyskursów, kuratora zasobów i procesów. Miary osiągnięć w tym zakresie może dostarczać jedynie całościowa ocena dorobku zawodowego, w tym ewentualnie, choć niekoniecznie – naukowego. Źródłem takiej oceny może być niezależne, obdarzone autorytetem i transparentnie działające ciało krajowe lub międzynarodowe. Jego certyfikat – być może jeden z dostępnych na rynku – powinien prowadzić do przyznawania pracownikowi przez zatrudniającą go instytucję naukową statusu nauczyciela akademickiego.
Bibliografia
BRAMBLE, J., STEIDINGER, S., HAMASU, C., AUSTIN M. Clinical medical librarian licensure: pros versus cons. Medical Reference Services Quarterly [online]. 2018, 37, nr 3, s. 306–311. [Dostęp 18.03.2019]. Dostępny w: https://doi.org/10.1080/02763869.2018.1477719.
DAY, J., ŚLIWIŃSKA, M. (red.). The role and functions of a modern academic library. Toruń: Wydawnictwo UMK, 1977. ISBN 83-231-0848-X.
GOLEC-NYCZ, E. Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce – kilka uwag o statusie bibliotekarzy. Biuletyn EBIB [online]. 2018, nr 1(178). [Dostęp 11.03.2019]. Dostępny w: http://open.ebib.pl/ojs/index.php/ebib/article/view/616.
HOLLENDER, H. Biblioteczna Komisja Certyfikacyjna. W: BRZEZIŃSKA-STEC, H., ŻOCHOWSKA, J. (red.). Bibliotekarz uwolniony – deregulacja czy degradacja? IV Ogólnopolska Konferencja Naukowa, Białystok, 12–14 czerwca 2013. Białystok: Biblioteka Uniwersytecka im. Jerzego Giedroycia, 2013, s. 363–372. ISBN 9788374314053.
HOLLENDER, H. Nauka holenderska. Blog bibliotekarza. Forum Akademickie [online]. 2009, nr 13. [Dostęp 1.07.2019]. Dostępny w: https://prenumeruj.forumakademickie.pl/fa/2009/12/nauka-holenderska/.
KOCÓJOWA, M., ZALEWSKI, W. (red.). Libraries in Europe’s post-communist countries: their international context. Kraków: Polskie Towarzystwo Bibliologiczne, 1996. ISBN 83-901577-7-2.
LEDER, A. Relacja folwarczna. Krytyka Polityczna [online]. 24 grudnia 2016. [Dostęp 1.07.2019]. Dostępny w: https://krytykapolityczna.pl/%20kraj/leder-relacja-folwarczna/.
MOWAT, I. Clerical drudge or learning intermediary? The role of the academic librarian in the 21st century. W: DAY, J., ŚLIWIŃSKA, M. (red.). The role and functions of a modern academic library. Toruń: Wydaw. UMK, 1977, s. 115–128. ISBN 83-231-0848-X.
Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 21 sierpnia 2006 r. w sprawie kandydatów na dyplomowanego bibliotekarza oraz dyplomowanego pracownika dokumentacji i informacji naukowej. Dz.U. 2006, nr 155, poz. 1112 (uchylono 23.08.2013 r.).
Ustawa z dnia 12 września 1990 r. o szkolnictwie wyższym. Dz.U. 1990, nr 65, poz. 385.
Ustawa z dnia 13 czerwca 2013 r. o zmianie ustaw regulujących wykonywanie niektórych zawodów. Dz.U. 2013, poz. 829.
Ustawa z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym. Dz.U. 2005, nr 164, poz. 1365.
WOJCIECHOWSKI, J. Biblioteki w nowym otoczeniu. Warszawa: Wydaw. SBP, 2014. ISBN 9788364203275.
Wymagania dla kandydatów na dyplomowanych bibliotekarzy oraz dyplomowanych pracowników dokumentacji i informacji naukowej: rekomendacja Konferencji Dyrektorów Bibliotek Akademickich Szkół Polskich. W: KDBASP Konferencja Dyrektorów Bibliotek Akademickich Szkół Polskich: Uchwały KDBASP [online]. 25.03.2013 r. [Dostęp 11.03.2019]. Dostępny w: http://kdbasp.bg.uni.opole.pl/wp-content/uploads/opinia_2013_03_25-dyplomowani.pdf.
Zespoły robocze powołane przez KDBAS. Zespół ds. multiwyszukiwarek. W: Konferencja Dyrektorów Bibliotek Akademickich Szkół Polskich [online]. 13 października 2011 r. [Dostęp 4.09.2019]. Dostępny w: http://kdbasp.bg.uni.opole.pl/zespoly-robocze-powolane-przez-kdbasp/.